Cảnh quan là gì?
Cảnh quan bao gồm những gì?
Hay … thế nào được gọi là cảnh quan và thiết kế cảnh quan là gì ?

Trong bối cảnh là thiên nhiên, cấu trúc vùng đất, đặc điểm khí hậu, địa hình địa lý thì chúng ta có thể dành ra những đặc điểm đặc trưng để mô tả được khái niệm của cảnh quan theo từng bối cảnh cụ thể đó. Chẳng hạn, Cảnh quan nhiệt đới, ôn đới, hàn đới là một dạng khái niệm đặc trưng chỉ các loại khí hậu đứng sau từ ‘cảnh quan’ để bổ nghĩa cho khái niệm ‘cảnh quan’ đứng trước nó. Tương tự, cảnh quan ven viễn, cảnh quan đồng bằng, cảnh quan sườn dốc v..v… các từ mô tả địa hình chính là nội dung mà từ ‘cảnh quan’ đó đề cập đến.

Trong cuộc sống con người, con người chúng ta là chủ thể tạo nên vạn vật, chỉ có con người mới có năng lực sử dụng ý nghĩa, khái niệm ‘ cảnh quan’ để phục vụ con người thông qua hành động tạo dựng chính là ‘thiết kế’ .

Vậy thiết kế cảnh quan là như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu sau đây nhé

thiết kế cảnh quan là gì

Mục lục [hide]

1 Thiết kế cảnh quan là gì?
2 Những yếu tố ảnh hưởng đến thiết kế cảnh quan
3 Các dạng thiết kế cảnh quan phổ biến và đặc điểm của từng dạng
4 Thiết kế cảnh quan cây xanh từ góc nhìn chung

Thiết kế cảnh quan là gì?

Đơn giản có thể hiểu thiết kế là kiến tạo ý tưởng thông qua những nét vẽ được thể hiện trên bản thiết kế cảnh quan. Đây là kiến tạo cảnh quan thông qua ý tưởng xây dựng cảnh quan mà con người muốn tạo ra phục vụ cuộc sống.

Theo phương diện nghề nghiệp thì thiết kế cảnh quan là một ngành nghề chuyên sâu của khối thiết kế, nhưng chủ thể khai thác là cảnh quan. Nó sử dụng các công cụ công nghệ vẽ và phác họa cảnh quan thành quang cảnh 3D để mô phỏng hoặc tái hiện cảnh quan sẽ thi công sau bước thiết kế sẽ như thế nào.

Tuy nhiên nó khác với các loại hình thiết kế nội ngoại thất và khác với tất cả loại hình thiết kế khác. Vì ý nghĩa cảnh quan, loại hình cảnh quan, phong cách cảnh quan và nhu cầu sử dụng cảnh quan … tất cả chúng có ý nghĩa rất rộng, nó không dừng lại ở chủ đề thiết kế kiến trúc xây dựng, thiết kế cầu đường, thiết kế dân dụng…

Theo phương diện nghệ thuật, thiết kế cảnh quan được hiểu như là cách thức vẽ nên một bức tranh phong cảnh có hội tụ các yếu tố thiên nhiên, vật liệu và con người để đảm bảo cho bức tranh hài hòa và có hồn khí.

Theo phương diện quy hoạch - xây dựng, thiết kế cảnh quan là tạo dựng lại các yếu tố xây dựng, hạ tầng cảnh quan vừa có tỷ lệ hợp lý và vừa có kết cấu phù hợp. Tức là thiết kế cảnh quan theo phương diện này sẽ là cách làm sắp xếp công năng của từng yếu tố cảnh quan để phù hợp với quy hoạch của con người. Hạ tầng xây dựng sẽ là yếu tố ảnh hưởng đến ý tưởng thiết kế của dạng thiết kế có quy hoạch cảnh quan này.

Những yếu tố ảnh hưởng đến thiết kế cảnh quan

Những yếu tố địa hình, kết cấu tự nhiên

Nói đến cảnh quan, điều đầu tiên luôn mặc định trong suy nghĩ con người chúng ta chính quang cảnh của tự nhiên, yếu tố tự nhiên bao hàm rất rộng. Những yếu tố tự nhiên này đều có thể ảnh hưởng rất lớn đến ý tưởng thiết kế.

Chúng ta không thể nào thiết kế trồng một rừng thông tại khu vực đất đai đang ngập mặn được. Chúng ta cũng không thể nào tạo dựng cảnh quan đà lạt mù sương ở xứ sở đồng bằng ngập nước, kể cả việc thiết kế cảnh quan ruộng bậc thang cũng không thể thực hiện được đối với địa hình không có núi đúng không? Ắt hẳn, những yếu tố tự nhiên như khí hậu, địa hình, kết cấu đất đai và dòng chảy nước luôn là tiêu chí đầu tiên có ảnh hưởng trực tiếp đến công việc, tạo dựng ý tưởng thiết kế cảnh quan.

Những yếu tố trừu tượng như khí hậu, hướng ánh sáng, hướng gió thổi

Việc tạo cảnh quan tại thành phố Hồ Chí Minh liệu có khả thi về kinh tế lẫn kỹ thuật thi công khi con người muốn duy trì nhiệt độ dưới 18 độ giữa cái oi bức mà khí hậu vốn có nơi bản địa không thể cho phép. Cảnh quan là khái niệm có sự hiện diện của sinh vật sống, mà sinh vật sống luôn bị phụ thuộc và điều kiện tự nhiên, yếu tố ánh sáng và khí hậu. Đây cũng chính là yếu tố gây ảnh hưởng đến ý tưởng và công việc thiết kế cảnh quan sau này.

Những yếu tố xung quanh cuộc sống của con người

Đề tài xung quanh con người là đề tài vô cùng phong phú, từ nơi ở cho đến nơi làm việc, nơi sinh hoạt, nơi nghỉ dưỡng … tất cả không gian sống riêng tư cho đến không gian sinh hoạt xã hội, sinh hoạt cộng đồng như công viên, mảng xanh chắc chắn rằng sự hiện diện của những yếu tố xung quanh con người luôn là yếu tố khiến con người có thêm những ý tưởng từ sự ảnh hưởng kiến trúc không gian sống.

Ở chung cư sẽ có cảnh quan chung cư, ở biệt thự cũng sẽ có kiểu thiết kế cảnh quan biệt thự, những nơi sinh hoạt như công viên cây xanh là những nơi phục vụ yếu tố cộng động thì sẽ có kiểu thiết kế cảnh quan công viên, cảnh quan cây xanh phù hợp với nhu cầu của cả cộng đồng. Vậy chính là từ xuất phát nhu cầu của con người, việc thiết kế cảnh quan sẽ được tiến hành dựa vào không gian xung quanh con người. Cụ thể từng không gian cảnh quan sẽ có tầm ảnh hưởng nhất định đến công việc thiết kế cảnh quan, bài viết của chúng tôi sẽ tiếp tục phân tích thêm ở phần sau đây.

Các dạng thiết kế cảnh quan phổ biến và đặc điểm của từng dạng

Thiết kế cảnh quan biệt thự

Giới hạn cảnh quan được tóm gọn ở khoảng không gian ‘biệt thự’ khá dễ dàng cho đội ngũ thiết kế mường tượng ngày từ khi xác định được không gian thiết kế. Nhắc đến biệt thự thường cảnh quan đi kèm khiến người ta liên tưởng đến cụm từ ‘sang trọng’ hoặc ‘giàu có’ tuy nhiên, biệt thự có khá nhiều dạng biệt thự.

Thiết kế cảnh quan biệt thự nhà phố sẽ khác với thiết kế biệt thự sân vườn. Đội ngũ thiết kế cảnh quan lành nghề thường dựa vào không gian và diện tích biệt thự để có ý tưởng và phác thảo bản vẽ sau khi khảo sát hiện trạng hiện hữu để có thể đưa ra được bản thiết kế làm bật kiến trúc cảnh quan của biệt thự.

Thiết kế cảnh quan biệt thự được định hình ngay từ bước khảo sát để thiết kế biệt thự theo đúng phong cách cảnh quan biệt thự mà gia chủ mong muốn. Chẳng hạn để làm nên phong cách cảnh quan biệt thự Châu âu cổ điển hay phong cách cảnh quan biệt thự Nhật bản tối giản thì điều lưu ý quan trọng nhất là cách phối hợp kiến trúc vật liệu xây dựng và cảnh quan sinh vật đặc trưng thể hiện cho phong cách cảnh quan biệt thự đó, để khi nhìn vào mọi người sẽ biết biệt thự đó được thiết kế cảnh quan theo phong cách nào.

Sự phối hợp này đòi hỏi đội ngũ thiết kế cảnh quan biệt thự phải có sự am hiểu về nghệ thuật phối cảnh theo từng phong cách biệt thự cũng như văn hóa đặc trưng của phong cách biệt thự đang hướng đến.

Thiết kế cảnh quan chung cư

Cảnh quan chung cư không phải nói đến ý tứ không gian nhỏ hẹp của chung cư mà lại lại cảnh quan tổng thể của một lốc chung cư và nhiều tòa tháp chung cư với nhau. Chung cư có đáng sống hay không thì ngoài yếu tố mà chủ đầu tư giới thiệu mang lại như tiện ích đi kèm thì không thể thiếu phần cảnh quan tổng thể của nó, mà tổng thể cảnh quan chung cư đã bao gồm luôn cả thiết kế tiện ích.

Nói cách khác, thiết kế cảnh quan chung cư chính là chủ đầu tư muốn may chiếc áo khoác đẹp cho chung cư đó thêm phần giá trị. Mục đích thiết kế cảnh quan chung cư vừa mang lại không gian phục vụ nhu cầu sinh hoạt của con người mà vừa nâng tầm cũng như thể hiện được giá trị của chung cư đáng mua, đáng sở hữu ra sao.

Thiết kế cảnh quan chung cư thông thường là những công việc thiết kế khu vui chơi cho trẻ thiếu nhi, khu hồ bơi, bãi đỗ xe tập thể, trường học mẫu giáo, khu tập thể dục, khu đường đi nội bộ, công viên trong chung cư, khu tiếp khách, lễ tân vv… rất nhiều.

Cảnh quan chung cư ngày nay thường khá ưu tiên những cảnh quan xanh- sạch-tiện ích, vì thế mà đây có thể coi là đặc điểm đặc trưng của dạng thiết kế cảnh quan chung cư. Ngoài ra sự sắp xếp các tiện ích, cảnh quan xanh xen với các lốc chung cư theo tỷ lệ hài hòa, phù hợp tiêu chuẩn xây dựng đang là sự ưu tiên hàng đầu khi thiết kế cảnh quan chung cư ngày nay.

Thiết kế cảnh quan resort

Cũng khá giống so với thiết kế cảnh quan biệt thự, tuy nhiên không gian cảnh quan của resort mở hơn so với biệt thự. Đa số thiết kế cảnh quan resort thường hay sử dụng địa hình đồi núi cao hoặc địa hình ven biển, những nơi khá yên tĩnh thích hợp cho sự nghỉ dưỡng của con người.

Diện tích thiết kế của resort khá lớn, có thể dùng từ thay thiết kế ở đây chính là ‘quy hoạch cảnh quan một bãi biển đẹp’ trở nên nên thơ và đáng hưởng thụ hơn bao giờ hết. Thiết kế cảnh quan resort chính là công việc quan trọng nhất đối với ngành du lịch nghỉ dưỡng. Có thể nói cảnh quan resort có đẹp và đủ sức hấp dẫn khách du lịch hay không bị phụ thuộc rất nhiều ở bước thiết kế cảnh quan resort.

Ở bước thiết kế cảnh quan này cần lưu ý tỷ lệ bố trí hồ bơi, hồ phun nước, suối nước nóng và ngoài các tiện ích spa đi kèm cũng hết sức lưu ý kể cả khí hậu, thời tiết, và văn hóa con người nơi chủ dự án muốn thiết kế cảnh quan resort. Sức hấp dẫn mà resort mang lại chính là cảnh quan resort này có đủ đẹp, đủ lôi cuốn tâm trí du khách hay không - đây chính là đặc điểm đòi hỏi cũng như thử thách của ngành thiết kế cảnh quan resort hiện nay.

Thiết kế cảnh quan đô thị, cảnh quan công viên

Cảnh quan đô thị ngày nay được các cơ quan, ban dự án chú ý đến để thiết kế xây dựng đáp ứng với nhu cầu thường thức cuộc sống xanh sạch và thân thiện với môi trường. Vì vậy mà lĩnh vực cảnh quan đô thị đã, đang dần được phát triển và mở rộng quy mô cũng như cải thiện chất lượng công viên cây xanh phục vụ cộng đồng. Tỷ lệ phát triển các công viên cây xanh đang dần tăng qua từng năm, có thể thấy những tiện ích đi kèm trong các thiết kế cảnh quan công viên đã có những tiến triển mới mẻ, nhằm nâng cao ý thức và văn hóa sinh hoạt cộng đồng.

Từ việc bố trí thiết kế những khu chơi cát riêng biệt, khu vận động cho trẻ thiếu nhi, khu công viên nước, khu câu cá giải trí trong khuôn viên công viên cây xanh đã và đang dần chứng tỏ sự quan tâm và đầu tư từ việc thiết kế cảnh quan đô thị. Ngoài việc thiết kế cảnh quan công viên đi kèm các tiện ích hạ tầng theo tỷ lệ hợp lý khác thì việc thiết kế cảnh quan cây xanh, nhất là cây xanh đường phố cũng quan trọng không kém.

Đối với một đô thị có đang đi lên hay không chỉ cần đi ra đường là quan sát được, vấn đề quan sát ở đây là cảnh quan cây xanh có hài hòa với hạ tầng cầu đường, chiếu sáng hay không. Sự phát triển của cảnh quan công viên cây xanh có xanh tốt và an toàn với con người xung quanh hay không thì phải phụ thuộc vào bước thiết kế, khảo sát, chọn lựa cây xanh phù hợp thổ nhưỡng khí hậu. Đòi hỏi sự am hiểu kỹ thuật trồng cây xanh, bố trí, thiết kế cây xanh hài hòa được coi như đặc điểm cần có để đưa cây xanh vô thiết kế cảnh quan đô thị.

Bài viết sau chúng tôi sẽ phân tích chuyên sâu hơn về kỹ thuật xoay quanh cảnh quan công viên cây xanh nói riêng, đô thị nói chung.

Thiết kế cảnh quan cây xanh từ góc nhìn chung

Chung quy lại, Thiết kế cảnh quan cây xanh là một ngành làm đẹp đúng nghĩa cho cảnh quan, là ngành nghề mang lại nhiều giá trị tinh thần cho con người. Thiết kế cảnh quan đặc biệt so với các ngành nghề khác bởi sự đòi hỏi rất nhiều kỹ năng và kiến thức chuyên môn tích lũy, trau dồi nhiều năm.

Cảnh quan có sáng tạo và cuốn hút mới mẻ hay không đều phụ thuốc rất nhiều vào óc quan sát, thiết kế và kinh nghiệm chuyên môn của đội ngũ thiết kế cảnh quan. Tâm ý nghệ thuật cuộc sống cũng nhờ thiết kế cảnh quan làm công cụ truyền tải. Quả thật, giá trị cuộc sống con người bị phụ thuộc rất nhiều vào cảnh quan xung quanh họ! Việc thiết kế cảnh quan sống là cực kỳ cần thiết.

Siêu thị Miền Nam giới thiệu một số bài viết mà các bạn có thể đang quan tâm nhé.